Krótki przewodnik jak się rozwieść

  • Czy mogę rozwieść się poza sądem?

Niestety polskie prawo nie przewiduje możliwości rozwodzenia się np. u notariusza lub w drodze jakiejkolwiek umowy. Tym samym w Polsce rozwód może być orzeczony wyłącznie przez sąd na skutek złożenia pozwu przez jednego z małżonków.

  • Gdzie złożyć pozew?

Pozew o rozwód należy złożyć w sądzie okręgowym właściwym dla miejsca ostatniego wspólnego zamieszkania małżonków, jeżeli chociaż jeszcze jeden z małżonków w tej miejscowości przebywa. Jeżeli jednak oboje małżonkowie mieszkają już w innych miejscowościach, wtedy właściwy będzie sąd miejsca zamieszkania pozwanego małżonka.

Przykład: małżonkowie mieszkali razem we Wrocławiu, ale żona wyjechała do Warszawy, a mąż do Łodzi, wtedy, gdyż żona chce pozwać męża będzie składała pozew do sądu okręgowego w Warszawie.

  • Jak mogę złożyć pozew?

Pozew o rozwód należy wysłać za pośrednictwem Poczty Polskiej w formie listu poleconego, lub złożyć bezpośrednio w biurze podawczym sądu okręgowego.

  • Ile kosztuje opłacenie pozwu?

Opłata sądowa od pozwu o rozwód z orzeczeniem o winie to wydatek rzędu 600,00 zł, ta opłata ma charakter stały.
Jednak, jeżeli sąd orzeknie rozwód bez ustalania winy małżonków (rozwód bez orzekania o winie), to sąd zwraca stronie powodowej 300,00 zł, a stronę pozwaną wzywa do partycypacji w kosztach i nakłada na stronę pozwaną obowiązek zwrotu stronie powodowej kwoty 150,00 zł.

  • Czy potrzebuję adwokata do sprawy o rozwód?

O ile pomoc adwokata nie jest niezbędna w sprawie rozwodu bez orzekania o winie, o tyle jego pomoc może być nieoceniona już w przypadku sprawy rozwodowej, w której rozstrzygana jest wina małżonka. Zazwyczaj są to sprawy generujące mnogą ilość pism procesowych, które wymagają “chłodnej” narracji pozbawionej emocjonalnych zarzutów i wzajemnych pretensji, które często z punktu procesu mogą mieć marginalnie znaczenia, a finalnie mogą danej stronie - powodowi lub pozwanemu zaszkodzić.
Adwokat będzie też w stanie zadbać za klienta o jego dobro i jego interesy, gdy obecność strony nie będzie w sądzie niezbędna, a klient nie chce się konfrontować z przyszłym ex.

  • Ilu sędziów bedzie rozpatrywało moja sprawę?

W sprawach o rozwód bierze udział jeden sędzia zawodowy - jest przewodniczącym składu i dwóch sędziów ławników. Sędziowie ławnicy są to sędziowie niezawodowi, stanowiący tzw. “czynnik społeczny” wymiaru sprawiedliwości. 

  • Czy moja obecność na rozprawie jest obowiązkowa?

W każdej sprawie o rozwód obowiązkowym elementem postępowania dowodowego jest przesłuchanie stron - czyli małżonków. Nasza obecność będzie więc obowiązkowa na rozprawie, na której mamy być przesłuchani.
Dodatkowo, powód i pozwany muszą stawić się na te rozprawy, które sąd uznał za obowiązkowe. Stawiennictwo na rozprawę w pozostałych przypadkach nie jest obowiązkowe i może w nich uczestniczyć  ustanowiony za nas w sprawie adwokat (o ile strona takiego pełnomocnika ustanowiła).

  • Jakie dokumenty potrzebuję do pozwu o rozwód?

Do pozwu o rozwód należy załączyć:

  • oryginał odpisu aktu małżeństwa;
  • odpisy skrócone aktów urodzenie dzieci (jeżeli małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci);
  • dowód uiszczenia opłaty sądowej od pozwu o rozwód;
  • dowody dotyczące alimentów na dzieci (jeżeli mamy wspólne dzieci, które pozostają na utrzymaniu rozwodzących się rodziców),
  • kopię pozwu wraz z załącznikami,
  • odpis pozwu wraz z załącznikami.

Nie jest to kompletna lista dokumentów, ponieważ w pozwie o rozwód możemy dochodzić jeszcze innych kwestii, np. ustalenia przez sąd sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania. 

  • Czy w pozwie rozwodowym mogę złożyć dodatkowe wnioski?

Tak, w pozwie o rozwód można złożyć dodatkowe wnioski, np. o podział majątku (o ile postępowanie działowe nie przedłuży postępowania rozwodowego). Dodatkowo można złożyć wniosek o alimenty dla małoletnich dzieci, o alimenty dla nas - małżonka, który się rozwodzi. Przede wszystkim warto składać wnioski zabezpieczające nasze roszczenia, np. o zabezpieczenie alimentów na czas postępowania rozwodowego. W pozwie możliwe jest złożenie wniosku o ustalenie przez sąd sposobu korzystania ze wspólnego domu czy mieszkania.

  •  Czy na sprawie rozwodowej mogę podzielić majątek wspólny?

Tak, jest możliwe podzielenie majątku w sprawie rozwodowej, pod warunkiem, że małżonkowie są zgodni co do składników wchodzących do majątku wspólnego oraz sposobu ich podziału.

  • Ile trwa sprawa rozwodowa?

Odpowiedź na to pytanie nie jednoznaczna. Co do zasady, wyrok w sprawie o rozwód bez orzekania o winie małżonka może skończyć się już na jednej rozprawie, o ile małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci.
Natomiast postępowanie w sprawie o rozwód z orzeczeniem o winie, i w sytuacji gdy małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, może trwać przed sądem I instancji  nawet 2 lata.

  •  Kiedy sąd może orzec o winie obojga małżonków?

Dla wielu osób zaskakujący jest fakt, iż w przypadku nawet oczywiście mniejszej winy małżonka za rozkład pożycia, a z drugiej strony oczywistej winy drugiego małżonka, sąd orzeknie najprawdobniej rozwód z orzeczeniem o winie obojga małżonków. Upraszczając sprawę i obrazując to w sposób procentowy; wina żony - 10 %, wina męża - 90% = orzeczenie o winie obojga małżonków za rozpad.

  • Czy rozwód z orzeczeniem o winie ma wpływ na podział majątku wspólnego?

Samo orzeczenie o winie za rozpad małżeństwa jednego z małżonków nie ma wpływu na warunki podziału majątku wspólnego, co sprowadza się do tego, że każdy z małżonków co do zasady otrzyma połowę majątku. Jednak jeżeli jeden z małżonków trwonił majątek w czasie trwania związku małżeńskiego, np. na drogie podróże, markowe ubrania, a drugi z małżonków żył na jaskrawie niższym poziomie lub wtedy gdy jeden z małżonków trwonił wspólny majątek na hazard, narkotyki oraz inne używki, wtedy usprawiedliwiony będzie wniosek o ustalenie nierównych udziałów każdego z małżonków w majątku wspólnym dochodzony w odrębnym postępowaniu /odesłanie do artykułu od wniosku o ustalenie nierównych udziałów/.

  • Czy po rozwodzie mogę pozostać przy starym nazwisku?

Oczywiście, żaden z małżonków (bo przecież przy zawieraniu związku małżeńskiego mąż może przyjąć nazwisko żony) nie może żądać od byłego małżonka aby ten “oddał” nazwisko i wrócił do nazwiska sprzed małżeństwa.

 

  • Gdzie złożyć wniosek o zmianę nazwiska po rozwodzie?

Odsyłam do artykułu o zmianie nazwiska.

  • Kiedy sąd orzeka rozwód?

Sąd orzeka rozwód gdy nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Zupełność oznacza, że małżonków nie łączy już płaszczyzna ekonomiczna (każdy ma swój budżet, a nawet jeżeli mieszkają w jednej nieruchomości, to każdy płaci za siebie, w lodówce każdy ma swoje półki), psychiczna (małżonkowie nie darzą się uczuciem miłości) i fizyczna (między małżonkami nie dochodzi do zbliżeń fizycznych). Rozpad wszystkich więzi musi nastąpić łącznie. Jeżeli więc małżonkowie nie uprawiają seksu i nie prowadzą razem gospodarstwa domowego, ale przed obliczem sądu twierdzą, że nadal darzą się uczuciem, sąd rozwodu nie orzeknie. 

Trwałość natomiast oznacza, że stan rozpadu trzech powyższych więzi nie ma charakteru przejściowego, tj. trwa od dłuższego czasu; sądy przyjmują tu zazwyczaj okres 6 miesięcy.

  • Czy w sądzie muszę mówić o sprawach intymnych związanych z pożyciem małżeńskim?

Standardowym pytaniem w trakcie postępowania rozwodowego jest pytanie kiedy miał miejsce ostatni stosunek seksualny małżonków. Jednak jeżeli rozwodowi towarzyszą okoliczności związane ze zdradą najprawdopodobniej skład sędziowski będzie pytał i o okoliczności zdrady, i o jej charakter.